แมวเป็นสัตว์เลี้ยงที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษเพื่อให้มีสุขภาพแข็งแรง อายุยืน และมีความสุข ในบทความนี้ เราจะเจาะลึกวิธีดูแลสุขภาพแมวอย่างละเอียด ครอบคลุมทุกด้าน ตั้งแต่อาหาร การฉีดวัคซีน ไปจนถึงการสังเกตพฤติกรรมที่อาจบ่งบอกถึงโรคต่างๆ
1. อาหารที่เหมาะสมกับแมว
แมวเป็นสัตว์กินเนื้อ (Obligate Carnivore) ซึ่งหมายความว่าอาหารของพวกมันต้องมีโปรตีนจากสัตว์เป็นหลัก
สารอาหารที่จำเป็นสำหรับแมว
- โปรตีน
– จำเป็นต่อกล้ามเนื้อและพลังงาน แหล่งโปรตีนที่ดีคือเนื้อไก่ ปลา และเนื้อวัว - กรดอะมิโนทอรีน
– ช่วยบำรุงสายตาและหัวใจ ขาดแล้วอาจทำให้ตาบอด - ไขมันดี
– ช่วยให้ขนเงางามและผิวหนังแข็งแรง - วิตามินและแร่ธาตุ
– เช่น วิตามิน A, D, E และแคลเซียม เพื่อพัฒนากระดูกและภูมิคุ้มกัน
อาหารต้องห้ามสำหรับแมว
- ช็อกโกแลตและกาแฟ
– มีสาร Theobromine ซึ่งเป็นพิษต่อแมว - หัวหอมและกระเทียม
– ทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงและทำให้แมวเป็นโลหิตจาง - กระดูกไก่และปลาทั้งตัว
– อาจติดคอหรือทำให้ลำไส้ทะลุ - นมวัว
– แมวบางตัวไม่มีเอนไซม์ย่อยแลคโตส อาจทำให้ท้องเสีย - องุ่นและลูกเกด
– เป็นพิษและทำให้ไตวาย
2. การดูแลสุขภาพทั่วไป
การฉีดวัคซีนและถ่ายพยาธิ
แมวต้องได้รับวัคซีนเพื่อป้องกันโรคร้ายแรง เช่น
วัคซีนพื้นฐาน (Core Vaccine)
- โรคไข้หัดแมว (Feline Panleukopenia)
- โรคหวัดแมว (Feline Herpesvirus & Calicivirus)
- โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies)
วัคซีนเสริม (Non-Core Vaccine)
- โรคลูคีเมียแมว (Feline Leukemia) – ควรฉีดหากแมวออกไปข้างนอก
- โรคเอดส์แมว (FIV) – ฉีดป้องกันหากแมวมีโอกาสติดเชื้อ
การถ่ายพยาธิ 
ควรทำทุก 3-6 เดือน เพื่อลดความเสี่ยงของพยาธิในลำไส้
การดูแลฟันแมว
โรคเหงือกและฟันเป็นปัญหาที่พบบ่อยในแมว โดยเฉพาะแมวที่กินอาหารเปียกเป็นหลัก แปรงฟันแมว – ใช้แปรงและยาสีฟันสำหรับแมว (ไม่ควรใช้ยาสีฟันคน) ให้ขนมขัดฟัน – เช่น ขนมที่ช่วยลดคราบหินปูน พาไปหาหมอฟันแมว – ควรตรวจสุขภาพฟันอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
การดูแลขนและผิวหนัง
- แปรงขน
ควรแปรงขนแมว 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ (หรือทุกวันสำหรับแมวขนยาว) เพื่อลดขนพันกันและก้อนขนในกระเพาะ - อาบน้ำ (เฉพาะที่จำเป็น) แมวส่วนใหญ่ไม่ต้องอาบน้ำบ่อย แต่อาจจำเป็นหากตัวสกปรกมาก
- ตรวจหาหมัดและเห็บ
ใช้ยาหยดกันหมัด หรือปลอกคอกันเห็บหมัด
3. วิธีสังเกตอาการป่วยของแมว
แมวเป็นสัตว์ที่ซ่อนอาการป่วยได้เก่ง เจ้าของจึงต้องหมั่นสังเกต
อาการที่บ่งบอกว่าแมวอาจป่วย
- ไม่กินอาหาร – อาจเป็นสัญญาณของโรคไต ตับ หรือปัญหาในระบบทางเดินอาหาร
- อาเจียนบ่อย – หากอาเจียนมากกว่า 2 ครั้งต่อวัน ควรพาไปหาหมอ
- ไอ หรือหายใจลำบาก – อาจเป็นโรคระบบทางเดินหายใจ
ท้องเสีย – หากถ่ายเหลวติดต่อกันเกิน 2 วัน ควรพบสัตวแพทย์ - ขนร่วงเป็นหย่อมๆ – อาจเกิดจากเชื้อรา ภูมิแพ้ หรือโรคผิวหนัง
หากพบอาการเหล่านี้ ควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที!
4. การดูแลสุขภาพจิตแมว
แมวมีอารมณ์และความเครียดได้เหมือนมนุษย์
วิธีทำให้แมวมีความสุข
- ให้พื้นที่ส่วนตัว – แมวต้องการพื้นที่เงียบๆ สำหรับพักผ่อน
- เล่นกับแมวทุกวัน – ใช้ของเล่น เช่น ลูกบอล ตกปลา หรือเลเซอร์เพื่อให้แมวออกกำลังกาย
- ให้ของเล่นแมว – เช่น คอนโดแมว หรือที่ลับเล็บ
- มีจุดชมวิว – แมวชอบนั่งมองนกหรือภายนอกผ่านหน้าต่าง
อาการของแมวที่เครียดหรือซึมเศร้า
- ขู่ หรือพฤติกรรมก้าวร้าว
- หลบซ่อนตัว ไม่เล่นเหมือนเดิม
- ไม่ยอมกินอาหาร หรือกินน้อยลง
- ขนร่วงเยอะผิดปกติ
หากแมวมีพฤติกรรมเหล่านี้ ควรหาสาเหตุ เช่น มีสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ เปลี่ยนที่อยู่ หรือมีเสียงดังรบกวน
5. เคล็ดลับยืดอายุแมวให้อยู่กับเรานานๆ
- ให้อาหารที่ดีและเหมาะสม
- ดูแลสุขภาพเป็นประจำและพาไปตรวจร่างกายทุกปี
- ให้แมวได้ออกกำลังกาย
- จัดสภาพแวดล้อมให้น่าอยู่ และลดสิ่งที่ทำให้แมวเครียด